Η Ντόρκας Καφούι Φουμέι ξύπνησε μια μέρα και ήθελε να σταματήσει το ποδόσφαιρο. Δεν ήταν εξαιτίας κάποιου τραυματισμού που θα έβαζε πρόωρο τέλος στην καριέρα της, ούτε αλλαγής των προτεραιοτήτων της. Απλώς είχε κουραστεί από τα πάντα γύρω της και απλά δεν είχε όρεξη να συνεχίσει άλλο. Η Γκανέζα ποδοσφαιρίστρια, την οποία αποκαλούν χαϊδευτικά Φαραντέι (Faraday) λόγω της εμμονής της με τις επιστήμες, είχε ανεχτεί τόσα πολλά μέχρι εκείνη τη στιγμή και ήταν στα πρόθυρα της κατάρρευσης.
Η μοναξιά και η κοινωνική απομόνωση που προέκυψαν από τον εγκλεισμό λόγω COVID επιδείνωσαν το πώς αισθανόταν. Σωματικά, ήταν μια χαρά. Πνευματικά και συναισθηματικά, ωστόσο, δεν ήταν καθόλου καλά. «Το πώς αισθανόμουν με έσπρωξε σε ένα δεύτερο στάδιο που με κατέστησε ανίσχυρη, απελπισμένη», δήλωσε στην DW. «Έτσι, όσο κι αν ήθελα να παίξω, δεν μπορούσα. Προσπάθησα μερικές φορές να ξεκινήσω ξανά την προπόνηση, αλλά στη συνέχεια σταματούσα».
Αυτή ήταν η πρώτη επαφή της με ένα πρόβλημα ψυχικής υγείας. Ένιωθε ότι μια άδεια θα της έκανε καλό, μόνο που δεν της έκανε: δεν άντεχε να βλέπει τους φίλους της να κυνηγούν τα όνειρά τους τις ημέρες των αγώνων, ενώ εκείνη καθόταν στο σπίτι. «Ένιωθα μεγαλύτερη κατάθλιψη επειδή ένιωθα ότι έβλεπα ανθρώπους να κάνουν αυτό που αγαπώ να κάνω και δεν μπορούσα να συμμετέχω». Έτσι, όταν το λουκέτο της COVID-19 τελικά άρθηκε, επέστρεψε στην πατομική προπόνηση και αργότερα εντάχθηκε στην ομάδα της Γκάνα, Police Ladies, στην Premier League γυναικών, τον Οκτώβριο του 2021. Οι μήνες μακριά από το ποδόσφαιρο είχαν όμως αντίκτυπο. Είχε πάρει κιλά και οι συμπαίκτριές της δεν την στήριζαν.
«Δεν ήμουν και τόσο καλά, είχα κι εγώ παχύνει πολύ. Οι συμπαίκτριές μου γελούσαν μαζί μου. Και οι προπονητές μου, επίσης, δεν με έβαζαν στο γήπεδο. Έλεγαν ότι δεν μπορούσα να ανταγωνιστώ».
Οι αθλητές είναι άνθρωποι
Στον κόσμο του ποδοσφαίρου, ενώ η σωματική ευεξία των ποδοσφαιριστών είναι συνήθως θέμα φλέγον, το επίπεδο ενδιαφέροντος για τις άλλες τους ανάγκες είναι το ακριβώς αντίθετο. Ο σύγχρονος παίκτης δεν αναμένεται απλώς να αποδίδει συνεχώς σε κορυφαίο επίπεδο, αλλά υφίσταται και κακοποίηση όταν τα πράγματα δεν πάνε καλά. Είναι χειρότερα τα πράγματα για τις γυναίκες ποδοσφαιρίστριες από την Γκάνα, οι περισσότερες από τις οποίες πέφτουν θύματα διαδικτυακού τρολαρίσματος για την εξωτερική τους εμφάνιση. Όσο ανθρώπινες και ευάλωτες κι αν είναι αυτές οι παίκτριες, το να αντέξουν όλες αυτές τις προκλήσεις δεν είναι καθόλου εύκολο.
Ο Dr. Patrick Ofori, ο οποίος στο παρελθόν εργαζόταν ως ψυχολόγος της εθνικής ομάδας ανδρών της Γκάνας, πιστεύει ότι η πίεση από τον ανταγωνισμό στο υψηλότερο επίπεδο επιβαρύνει τους αθλητές. Χωρίς την απαραίτητη ψυχολογική υποστήριξη, είπε, θα μπορούσαν να χάσουν τον εαυτό τους. «Ο αθλητής είναι επίσης ένας φυσιολογικός άνθρωπος. Και ως ψυχολόγοι, συνήθως πιέζουμε για την ολιστική ανάπτυξη αυτών των αθλητών, ώστε να αναπτυχθούν ως ανθρώπινη οντότητα και όχι ως αντικείμενο ψυχαγωγίας».
«Μπορεί να νομίζετε ότι αυτοί οι αθλητές είναι σκληροί, ότι είναι σε θέση να παίζουν μπροστά σε χιλιάδες ανθρώπους και ότι θα πρέπει να είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν το παραμικρό. Κάτω από τον λεγόμενο “αθλητή με αυτοπεποίθηση” κρύβεται ο φόβος και περνούν πολλά για να κάνουν αυτές τις επιδόσεις. Αυτό εξηγεί γιατί άλλοι θα ήθελαν να υιοθετήσουν ποικίλα μέσα μηχανισμών αντιμετώπισης των προκλήσεων που αντιμετωπίζουν ως αποτέλεσμα της έλλειψης της απαιτούμενης ψυχολογικής υποστήριξης».
Έλλειψη επαγγελματιών ψυχικής υγείας στη Γκάνα
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εκτιμά ότι 2,3 εκατομμύρια άνθρωποι στην Γκάνα πάσχουν από προβλήματα ψυχικής υγείας. Ωστόσο, η χώρα δεν διαθέτει αρκετούς ειδικευμένους επαγγελματίες ψυχικής υγείας, καθώς μόλις 39 ψυχίατροι είναι διαθέσιμοι για να εξυπηρετήσουν το σύνολο του πληθυσμού. Ακόμη περισσότερο, καταδικαστικό είναι ότι μόνο το 2% των ανθρώπων που ζουν με αυτές τις καταστάσεις λαμβάνουν θεραπεία.
Αυτό αντικατοπτρίζεται στο ποδόσφαιρο, όπου λίγοι σύλλογοι έχουν έστω και έναν ψυχολόγο σε ετοιμότητα για να βοηθήσει τους παίκτες να ξεπεράσουν τις συναισθηματικές και ψυχολογικές τους δυσκολίες.
«Το να ξέρεις έστω ότι κάποιος νοιάζεται ή ότι κάποιος είναι πρόθυμος να ακούσει, φέρνει επίσης γαλήνη στο μυαλό», δήλωσε η Ντόρις Ντζρέκε, πρώην αμυντικός της La Ladies και της Ridge City Women, η οικογένεια της οποίας δεν καλωσόρισε ποτέ την ιδέα ότι ένα κορίτσι θα έπαιζε ποδόσφαιρο. «Πράγματι [επηρεάζει την απόδοση], επειδή δεν ξέρεις πού να κοιμηθείς αφού βάλεις το 100% του εαυτού σου στο παιχνίδι. Προσωπικά, με εξαντλε».
Η κεντρική αμυντικός της Halifax Ladies Ντελφίν Σοσού αποκάλυψε επίσης ότι κατέφυγε στο να «ακούει μουσική, να προσεύχεται και να κάνει προσωπικό διαλογισμό» για να ξεπεράσει τις προκλήσεις της ψυχικής της υγείας, λόγω του ότι δεν είχε το πλεονέκτημα της επαγγελματικής βοήθειας.
Η Φαραντέι, η Τζρέκε και η Σοσού ωστόσο, μέρος μιας μικρής ομάδας που προσπαθεί να σπάσει το στίγμα όταν πρόκειται για την ευαισθητοποίηση σε θέματα ψυχικής υγείας στο γυναικείο ποδόσφαιρο. Και οι τρεις παίκτριες ήταν αρκετά θαρραλέες ώστε να ανοιχτούν για τις προκλήσεις τους και τώρα συμμετέχουν σε μια εκστρατεία για να κάνουν περισσότερες αθλήτριες να ακολουθήσουν το παράδειγμά τους.
Περισσότερες ποδοσφαιρίστριες στην Γκάνα αρχίζουν να αναζητούν βοήθεια
Η Police Ladies είναι ένας από τους λίγους συλλόγους με τμήμα ψυχικής υγείας και η Φαραντέι έχει κάνει χρήση του ψυχολόγου της ομάδας. Η αφήγηση ιστοριών έγινε ένας μηχανισμός αντιμετώπισης και τώρα βρίσκεται στη διαδικασία κυκλοφορίας του πρώτου της στούντιο EP, το οποίο επικεντρώνεται σε ηρωικές ιστορίες άλλων γυναικών ποδοσφαιριστριών.
«Περισσότερες ποδοσφαιρίστριες στην Γκάνα αρχίζουν να ζητούν βοήθεια», δήλωσε. «Τώρα έχουν τεθεί σε εφαρμογή ορισμένες μεταρρυθμίσεις. Η ομάδα μου, για παράδειγμα, ήταν πολύ βοηθητική με τη διαδικασία μου». Η Σοσού είπε επίσης ότι αφού μίλησε για την ψυχική της υγεία, συνειδητοποίησε ότι «υπήρχαν αλλαγές στο παιχνίδι μου, ανακτούσα την ψυχή μου».
Η Τζρέκε πρόσθεσε ότι «ελπίζει ότι θα υπάρξουν περισσότεροι από αυτούς [τους ψυχολόγους]» στο γυναικείο παιχνίδι για να βοηθήσουν τις παίκτριες. Εν τω μεταξύ, ο Dr. Ofori πιστεύει ότι οι μεταρρυθμίσεις που καθιστούν υποχρεωτική την ύπαρξη ψυχολόγων στους συλλόγους θα βοηθήσουν πολύ.
Πηγή: gazzetta.gr
